...W troskliwości naszej, starając się o to, by miasto nasze Przemyśl do wzrostu i lepszego położenia gospodarczego przyprowadzić, by takowe pod rządami naszymi się pomyślniej wzmagało, przenosimy takowe z pod prawa, pod którym od czasów swego pierwotnego założenia pozostaje, pod prawo niemieckie, także magdeburskim zwane, którego miasto nasze Lwów alias Lemburg używa, po wieczne czasy, dodając rzeczonemu miastu Przemyślowi sto łanów frankońskich, poczynających się u granic wsi Nehrzebka, a ciągnących się aż po rzekę San.

To informacje potwierdzającą uzyskanie 1 października 1389r. przez Przemyśl praw miejskich magdeburskich oraz wynikających z tego faktu korzyści i przywilejów, które podaje Leopold Hauser w Monografii Miasta Przemyśla.

Fragmenty artykułu Piotra Michalskiego, który ukaże się w najnowszym numerze "Naszego Przemyśla". Zachęcamy do lektury!

Październik jest okazją do przypomnienia dwóch ważnych wydarzeń jakie miały miejsce w Przemyślu i związane były z osobami króla Władysława Jagiełły oraz królowej Jadwigi. Pierwszym wspominanym wydarzeniem jest 630 rocznica nadania praw miejskich na warunkach niemieckich (prawo magdeburskie) jakie Przemyśl otrzymał 1 października 1389r. Drugim wydarzeniem jest 109 rocznica obchodu grunwaldzkiego w Przemyślu, którego jednym z głównych punktów było odsłonięcie pamiątkowej Tablicy Grunwaldzkiej, wmurowanej w zewnętrzną ścianę prezbiterium przemyskiej katedry.

W roku 1910 w wielu miastach rozpoczęły się przygotowania obchodów 500 rocznicy bitwy pod Grunwaldem. W Przemyślu również społeczeństwo miasta rozpoczęło działania mające na celu godne uczczenie zwycięstwa pod Grunwaldem, a zarazem podziękowanie Królowi Władysławowi Jagielle i królowej Jadwidze za otrzymane prawa i przywileje. 3 stycznia 1910 r. w sali Stowarzyszenia Rzemieślników i Rękodzielników Gwiazda przy ul. Konarskiego odbyło się spotkanie na którym przyjęto myśl Towarzystwa Przyjaciół Nauk ufundowania i wmurowania pamiątkowej tablicy. Na spotkaniu dokonano również wyboru prezesa komitetu obchodu grunwaldzkiego, którym został doktor Leonard Tarnawski.

Prof. Raszka w części figuralnej połączył wydarzenia historyczne związane z Przemyślem w jedną całość mimo różnicy w czasie między poszczególnymi faktami. W lewej części płaskorzeźby przedstawił królową Jadwigę i króla Władysława Jagiełłę wjeżdżających konno do miasta na czele rycerstwa. Przed parą królewską kroczą giermkowie, niosący prawa i przywileje nadane miastu oraz model katedry. Po prawej stronie widzimy ówczesnego biskupa błogosławiącego wjeżdżających, zaś na dole ówczesnego burmistrza Michała, przyjmującego akta i przywileje królewskie. W głębi dostrzec możemy asystę biskupią i rajców miasta. Tło stanowi widok Przemyśla umieszczony w gotyckich arkadach. Dookoła tablicy umieszczony został napis Królowi Władysławowi Jagielle za nadanie praw 1389-1424 i fundacji katedry 1412 - Królowej Jadwidze za przywileje 1387 - w 500 rocznicę Grunwaldu miasto Przemyśl 1910.

Uzupełnieniem części figuralnej jest kamienne obramowanie, zaprojektowane przez inż. Kazimierz Marię Osińskiego i wykonane w pracowni rzeźbiarskiej Ferdynanda Majerskiego. Na obramieniu autor umieścił siedem herbów: Polski, Litwy oraz Rusi, dalej możemy zobaczyć herby króla Jagiełły, królowej Jadwigi, ziemi przemyskiej i kanoników kapituły katedralnej.

tekst: Piotr Michalski

zdjęcie: Grzegorz Karnas

publikacja: Witold Wołczyk