San - historia obok nas
San - prawdopodobnie zawdzięcza swoja nazwę plemionom celtyckim, które w czasie wędrówek ludów osiedliły się w rejonie rzeki. Początek ich osadnictwa datuje się na IV wiek p. n. e. Na terenie południowego dorzecza i od górnego do środkowego odcinka rzeki odnaleziono 26 stanowisk, w których znajdują się ślady kultury celtyckiej. Oprócz wartości materialnej po obecności plemion została nazwa rzeki San.
W języku Celtów "san" oznacza wartki, natomiast w języku Gallów rzeka. Jest to o tyle istotne, że źródłosłów rzeki San jest identyczny jak w przypadku rzek: Saona (Francja, Saone); Seine (Francja, Sekwana); Shannon (Irlandia, Sionainne)... W przypadku Sanu nazwa ta została przejęta przez plemiona germańskie a później przez plemiona słowiańskie Lędzian, którzy założyli przemyskie miasto. Oprócz Przemyśla, przed rokiem 1340 nad wartką rzeką funkcjonowały także miejscowości Trepcza i Sanok.
W czasie walk i kształtowania się mapy politycznej wielkie znaczenie dla osady miały naturalne warunki uniemożliwiające zagrożenie ze strony agresorów. Bystra i wartka rzeka doskonale spełniała te zadania utrudniając podejście wrogich oddziałów pod mury Przemyśla od strony północnej. Dzięki naturalnym warunkom w 1656 r. w czasie potopu szwedzkiego udało się obronić miasto przed wojskiem króla Karola Augusta. Zwycięstwo pod murami przemyskiego grodu okazało się zwrotem w wojnie polsko - szwedzkiej i w konsekwencji zmusiło oddziały nieprzyjaciela do wycofania się z zajętych terytoriów.
Równie ważną rolę, oprócz kwestii militarnych, spełniały warunki gospodarcze Sanu. To dzięki rzece mieszkańcy pobliskich terenów mogli bez przeszkód handlować z oddalonymi o setki kilometrów kupcami. Sprzedawano głównie drewno, sól, ryby a nawet wydobywano żwir i kamienie jako cenny surowiec budowlany. Rzeczny szlak handlowy i zapotrzebowanie na oferowane materiały, przyczyniło się do ożywienia handlu, rozwoju flisactwa i żeglugi małych statków handlowych, a w 1907 r. statków parowych, które służyły do podróżowania. Do znacznego obniżenia głębokości wody przyczyniła się m. in. niewłaściwa regulacja rzeki, wycinka pobliskich drzew.
San także odgrywał ważną rolę w życiu społecznym i rekreacji mieszkańców Przemyśla. To właśnie nad rzeką mieszkańcy zażywali orzeźwiających kąpieli i spędzali czas w ciepłe letnie dni. Wielką popularnością cieszyły się tzw. łazienki, które służyły za przebieralnie. Były one zbudowane z drewnianej konstrukcji zawieszonej na drewnianych filarach, po których zostały tylko wystające znad tafli wody drewniane pale.
Rzeka San wpisana na stałe w pejzaż miasta, posiada istotną wartość historyczną, która mogła by się przyczynić do wzbogacenia walorów turystycznych naszego grodu.
Autor: Marcin Drymajło
Zdjęcie: Wikipedia Polska
W języku Celtów "san" oznacza wartki, natomiast w języku Gallów rzeka. Jest to o tyle istotne, że źródłosłów rzeki San jest identyczny jak w przypadku rzek: Saona (Francja, Saone); Seine (Francja, Sekwana); Shannon (Irlandia, Sionainne)... W przypadku Sanu nazwa ta została przejęta przez plemiona germańskie a później przez plemiona słowiańskie Lędzian, którzy założyli przemyskie miasto. Oprócz Przemyśla, przed rokiem 1340 nad wartką rzeką funkcjonowały także miejscowości Trepcza i Sanok.
W czasie walk i kształtowania się mapy politycznej wielkie znaczenie dla osady miały naturalne warunki uniemożliwiające zagrożenie ze strony agresorów. Bystra i wartka rzeka doskonale spełniała te zadania utrudniając podejście wrogich oddziałów pod mury Przemyśla od strony północnej. Dzięki naturalnym warunkom w 1656 r. w czasie potopu szwedzkiego udało się obronić miasto przed wojskiem króla Karola Augusta. Zwycięstwo pod murami przemyskiego grodu okazało się zwrotem w wojnie polsko - szwedzkiej i w konsekwencji zmusiło oddziały nieprzyjaciela do wycofania się z zajętych terytoriów.
Równie ważną rolę, oprócz kwestii militarnych, spełniały warunki gospodarcze Sanu. To dzięki rzece mieszkańcy pobliskich terenów mogli bez przeszkód handlować z oddalonymi o setki kilometrów kupcami. Sprzedawano głównie drewno, sól, ryby a nawet wydobywano żwir i kamienie jako cenny surowiec budowlany. Rzeczny szlak handlowy i zapotrzebowanie na oferowane materiały, przyczyniło się do ożywienia handlu, rozwoju flisactwa i żeglugi małych statków handlowych, a w 1907 r. statków parowych, które służyły do podróżowania. Do znacznego obniżenia głębokości wody przyczyniła się m. in. niewłaściwa regulacja rzeki, wycinka pobliskich drzew.
San także odgrywał ważną rolę w życiu społecznym i rekreacji mieszkańców Przemyśla. To właśnie nad rzeką mieszkańcy zażywali orzeźwiających kąpieli i spędzali czas w ciepłe letnie dni. Wielką popularnością cieszyły się tzw. łazienki, które służyły za przebieralnie. Były one zbudowane z drewnianej konstrukcji zawieszonej na drewnianych filarach, po których zostały tylko wystające znad tafli wody drewniane pale.
Rzeka San wpisana na stałe w pejzaż miasta, posiada istotną wartość historyczną, która mogła by się przyczynić do wzbogacenia walorów turystycznych naszego grodu.
Autor: Marcin Drymajło
Zdjęcie: Wikipedia Polska
