PIELĘGNUJE STRAŻACKIE TRADYCJE
Z druhem Janem Paszczyńskim od 1966 r. czynnym członkiem OSP w Chorzowie, gmina Roźwienica w powiecie jarosławskim, byłym naczelnikiem OSP w Chorzowie, funkcję tę pełnił nieprzerwanie przez 26 lat, gospodarzem remizy i kierowcą od 31 lat, autorem III-tomowej Kroniki Strażackiej, którą prowadzi od 50 lat rozmawia Zdzisław Wójcik.
Z.W.: - Wiem, że kronika prowadzona przez druha była wielokrotnie nagradzana. Proszę o tym opowiedzieć.
J.P.: - Kronika Strażacka, zawiera całokształt dorobku straży przekazywany z pokolenia na pokolenie. Kroniki to jedna z podstawowych form literackich. To skanseny ludzkich myśli i czynów. Moja przygoda z kronikarstwem rozpoczęła się we wczesnej młodości, gdy zostałem niesłusznie posądzony o spowodowanie pożaru stodoły. Postanowiłem, że jak skończę 18 lat to wstąpię do straży, żeby się zrehabilitować. Tak też uczyniłem. Kronika przeze mnie prowadzona w 2006 r. na Powiatowym Konkursie Kronik w Chorzowie zajęła I miejsce, w 2007 r. na Wojewódzkim Konkursie Kronik w Ropczycach III pozycję, natomiast na Ogólnopolskim Konkursie w Tomaszowie Mazowieckim w 2008 r. została wyróżniona. W Ogólnopolskich Konkursach Kronik w Kołobrzegu w 2007 r., Augustowie 2009 r., Ciechocinku 2013 r., Kazimierzu Dolnym 2015 r. jury konkursów wysoko oceniło chorzowską kronikę, kwalifikując ją do grupy najlepszych - kronik wzorowych.
Z.W.: - Proszę przybliżyć Czytelnikom kolejną bardzo cenną inicjatywę dot. pielęgnowania strażackich tradycji.
J.P.: - W 2009 r. dobudowany został do remizy boks garażowy, a nad nim pomieszczenie z przeznaczeniem na Izbę Pamiątek. Strażackich Z mojej inicjatywy w tym samym roku powstała ta Izba "Ocalić od zapomnienia", zajmująca połowę pierwszego piętra. Eksponaty do Izby gromadziłem wcześniej przez ponad 20 lat. Znajdują się w niej m.in. lampa karbidowa, która oświetlała pomieszczenia starej remizy, gongi alarmowe, ręczne syreny alarmowe, elektryczna syrena samochodowa, toporki strażackie, bosaki, wiadra, mosiężna prądownica, trąbka sygnałówka, bardzo dużo różnego starego, strażackiego sprzętu, statuetek, pucharów, hełmów. Są także miniaturowe oraz nieco większe pojazdy pożarnicze. W centralnym miejscu Izby znajduje się m.in. jedyna w powiecie sprawna, dwutłokowa sikawka konna wyprodukowana przez Unię Strażacką Lwów w 1921 r. Prawdziwy "test sprawności fizycznej" przechodzi ona podczas zawodów sikawek konnych. Jej możliwości działania prezentowane były także podczas ważniejszych wydarzeń, jak np. w czasie obchodów 120-lecia ZSP w Jarosławiu w 2007 r., podczas I Regionalnego Przeglądu Zabytkowego Sprzętu Gaśniczego w Grodzisku Dolnym w 2008 r., pikniku charytatywnego " Z bliźnim na majówkę" w Heluszu w 2009 r., w Więckowicach podczas Gminnych Zawodów Sportowo - Pożarniczych w 2012 r, pikniku "Z Konikiem Polskim" w Trzcinicy k. Jasła w 2013 r., podczas powiatowych obchodów Dnia Strażaka w Jarosławiu w 2014. W Izbie, między oknami, jest specjalne miejsce, gdzie na biurkach ułożone są tomy kroniki strażackiej, znajduje się wiele pozycji książkowych ściśle związanych z pożarnictwem, a także zbiór fotografii dokumentujących występy Zespołu "Florianki", działającego przy tej OSP, który od 2006 r. ubogaca uroczystości strażackie. W segregatorze ułożone są także dyplomy i listy gratulacyjne, zdobyte i otrzymane przez miejscowych druhów, w ilości 165 egzemplarzy.
Z.W.: - Kronika to jedno, ale prowadzi druh także inną Księgę.
J.P.: - Prowadzę również Księgę Pamiątkową, do której wpisują się osoby oraz wycieczki odwiedzające Dom Strażaka "Florian" w Chorzowie. Szczególnym zainteresowaniem cieszy się Izba Pamiątek Strażackich. Rocznie odwiedza ją sporo osób - dzieci, młodzieży i dorosłych. W mej pamięci utkwiło kilka nazwisk: Małgorzata Chomycz Wicewojewoda Podkarpacki, Bogdan Kuliga zastępca Podkarpackiego Komendanta Wojewódzkiego PSP, Janusz Gancarczyk Komendant Miejski PSP w Chorzowie śląskim, Janusz Konieczny wiceprezes Zarządu Głównego ZOSP RP , Wiesław Kubicki wiceprezes Zarządu Oddziału Wojewódzkiego ZOSP RP Woj. Podkarpackiego, Adam Szumełda - dyrektor Biura Terenowego ZOSP RP w Przemyślu, posłowie na Sejm RP - Mieczysław Kasprzak, Mieczysław Golba, Tomasz Kulesza, Jan Tomaka, Starosta i Wicestarosta Powiatu Jarosławskiego Jerzy Batycki i Józef Szkoła, profesor dr hab. Józef Półćwiartek z Uniwersytetu Rzeszowskiego z małżonką mgr Marią Śręk-Półćwiartek, profesor dr Jan Maciuch rodak z Pruchnika i wielu innych znamienitych gości.
Z.W.: - W latach 2007-2015 był druh Komendantem Gminnym ZOSP RP gminy Roźwienica. Obecnie jest członkiem Prezydium Zarządu Oddziału Powiatowego ZOSP RP w Jarosławiu. Ukończył druh wiele kursów i szkoleń z wynikiem bardzo dobrym. Nadal angażuje się druh mocno nie tylko w życie jednostki, ale też w promocję jej dobrego imienia poza granicami powiatu jarosławskiego.
J.P.: - Jestem organizatorem wielu zawodów, festynów, turniejów i manewrów strażackich. Jestem też długoletnim uczestnikiem zawodów sportowo-pożarniczych jako mechanik motopompy. Uczestniczyłem, jako dowódca drużyny, w sześciu edycjach Międzyregionalnych Pokazów i Zawodów i Zabytkowych Sikawek Konnych w Pielni i Rudawce Rymanowskiej. Ostatnie odbyły się w 2015 r. Z radością oglądam ogromne zdjęcie drużyny biorącej udział w tych zawodach, a znajduje się w świetlicy OSP nad kominkiem.
Tą świetlicę obejmuję "okiem serca". Znajduje się w niej m.in. sztandar jednostki, ułożone w segregatorach egzemplarze "Strażaka" od 2000 do 2015 r. Wcześniejsze, od 1986 r. r. zabezpieczone są w szafce. W kolejnej szafce na półkach znajduje się kolekcja strażackich kubków, obok niej na specjalnej podstawie kolekcja, licząca ponad 200 egz., starych strażackich kalendarzy. Przy nich na ścianie wiszą zdjęcia władz ZOSP RP, począwszy od prezesa Zarządu Głównego Waldemara Pawlaka, prezesa Zarządu Oddziału Wojewódzkiego Janusza Koniecznego, prezesa Zarządu Oddziału Powiatowego Stanisława Górskiego, aż do prezesa Zarządu Oddziału Gminnego ZOSP RP Tomasza Kotlińskiego.
Z.W.: - Za swoją działalność był druh wyróżniany.
J.P.: - Otrzymałem m.in. Brązowy Krzyż Zasługi, "Złoty Znak Związku OSP RP", złoty medal "Za Zasługi dla Pożarnictwa", Medal Honorowy im. Bolesława Chomicza", Medal Honorowy im. Józefa Tuliszkowskiego.
Z.W.: - Przed wizytą u druha w Domu Strażaka rozmawiałem z brygadierem Piotrem Białym Komendantem Powiatowym PSP w Jarosławiu, który jest bardzo zadowolony z działalności tej jedynej takiej w powiecie Izby. Podkreślił, że Izba pamięci to niezwykłe miejsce, które utrwala ślady przeszłości, a zgromadzone eksponaty i zdjęcia, medale, świadectwa ukończenia kursów, osobiste dokumenty przekazują kolejnym pokoleniom pamięć o istnieniu i funkcjonowaniu straży oraz o zasługach i dokonaniach osób ją tworzących. Zgadza się druh z tą opinią?
J.P..: - Jak najbardziej się zgadzam.
Z.W.: - Pozwoliłem sobie porozmawiać także z prezesem ZOP ZOSP RP w Jarosławiu Stanisławem Górskim. Powiedział, że jest druh człowiekiem skromnym, zdyscyplinowanym, koleżeńskim i odpowiedzialnym. Od młodzieńczych lat bardzo zaangażowanym w działalność społeczną, a swoją pracę wykonuje druh wzorowo. Co ważne - jednoczy druh ludzi różnych pokoleń, uczestniczy w życiu społecznym i kulturalnym w swojej miejscowości. W Domu Strażaka w Chorzowie "bije serce wsi", a druh jest gigantem nadziei, bowiem to, co udało mu się zgromadzić, daje nadzieję, że pamięć o działalności OSP nie przepadnie. Czy podziela druh tę ocenę?
J.P.: - Cieszę się, że jestem tak postrzegany. Skoro jestem przy głosie chciałbym serdecznie podziękować stałemu współpracownikowi czasopisma Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP "Strażak" druhowi Zdzisławowi za zainteresowanie Jednostką OSP w Chorzowie. Pańskie artykuły napisane w "Strażaku" czyta brać strażacka z całej Polski. A jest nas ponad 700 tysięcy druhen i druhów. Dziękuję również prezesowi Zarządu Oddziału Gminnego ZOSP RP, a zarazem wójtowi Gminy Roźwienica druhowi Tomaszowi Kotlińskiemu za bardzo dobrą współpracę, serdecznie dziękuję mojej żonie Irenie i synowi Marcinowi naczelnikowi i kierowcy OSP Chorzów za pomoc w prowadzeniu kroniki. To jest nasza wspólna praca.
Z.W..: - Czy jest druh szczęśliwy?
J.P.: - Pan Bóg daje mi siły do tego, bym mógł jeszcze zrobić coś dla przyszłych pokoleń. Mam pasję, która mnie pochłania. Marzę, o tym żebym jeszcze bardziej mógł wypełnić tę Izbę Pamiątek eksponatami i dokumentami świadczącymi o tym, jak kiedyś działała straż. Cieszę się, że przez prezentację eksponatów szerokiemu gronu odwiedzających, mogę rozsławiać Chorzów, gminę Roźwienicę, powiat jarosławski i województwo podkarpackie"
Z.W.: - Serdecznie dziękuję za poświęcony czas i niezwykłą rozmowę, życzę druhowi, aby życie nadal miało głęboki sens, aby pasje królowały przez cały czas, żeby nigdy nie brakło sił do tej pięknej i jakże bogatej społecznej działalności.
Co może zdziałać moc pasji pięknie widać na przykładzie druha Jana. Kilkadziesiąt lat spełniania marzeń sprawiło, że niemała remiza "pęka w szwach".
Zdjęcia autor
Z.W.: - Wiem, że kronika prowadzona przez druha była wielokrotnie nagradzana. Proszę o tym opowiedzieć.
J.P.: - Kronika Strażacka, zawiera całokształt dorobku straży przekazywany z pokolenia na pokolenie. Kroniki to jedna z podstawowych form literackich. To skanseny ludzkich myśli i czynów. Moja przygoda z kronikarstwem rozpoczęła się we wczesnej młodości, gdy zostałem niesłusznie posądzony o spowodowanie pożaru stodoły. Postanowiłem, że jak skończę 18 lat to wstąpię do straży, żeby się zrehabilitować. Tak też uczyniłem. Kronika przeze mnie prowadzona w 2006 r. na Powiatowym Konkursie Kronik w Chorzowie zajęła I miejsce, w 2007 r. na Wojewódzkim Konkursie Kronik w Ropczycach III pozycję, natomiast na Ogólnopolskim Konkursie w Tomaszowie Mazowieckim w 2008 r. została wyróżniona. W Ogólnopolskich Konkursach Kronik w Kołobrzegu w 2007 r., Augustowie 2009 r., Ciechocinku 2013 r., Kazimierzu Dolnym 2015 r. jury konkursów wysoko oceniło chorzowską kronikę, kwalifikując ją do grupy najlepszych - kronik wzorowych.
Z.W.: - Proszę przybliżyć Czytelnikom kolejną bardzo cenną inicjatywę dot. pielęgnowania strażackich tradycji.
J.P.: - W 2009 r. dobudowany został do remizy boks garażowy, a nad nim pomieszczenie z przeznaczeniem na Izbę Pamiątek. Strażackich Z mojej inicjatywy w tym samym roku powstała ta Izba "Ocalić od zapomnienia", zajmująca połowę pierwszego piętra. Eksponaty do Izby gromadziłem wcześniej przez ponad 20 lat. Znajdują się w niej m.in. lampa karbidowa, która oświetlała pomieszczenia starej remizy, gongi alarmowe, ręczne syreny alarmowe, elektryczna syrena samochodowa, toporki strażackie, bosaki, wiadra, mosiężna prądownica, trąbka sygnałówka, bardzo dużo różnego starego, strażackiego sprzętu, statuetek, pucharów, hełmów. Są także miniaturowe oraz nieco większe pojazdy pożarnicze. W centralnym miejscu Izby znajduje się m.in. jedyna w powiecie sprawna, dwutłokowa sikawka konna wyprodukowana przez Unię Strażacką Lwów w 1921 r. Prawdziwy "test sprawności fizycznej" przechodzi ona podczas zawodów sikawek konnych. Jej możliwości działania prezentowane były także podczas ważniejszych wydarzeń, jak np. w czasie obchodów 120-lecia ZSP w Jarosławiu w 2007 r., podczas I Regionalnego Przeglądu Zabytkowego Sprzętu Gaśniczego w Grodzisku Dolnym w 2008 r., pikniku charytatywnego " Z bliźnim na majówkę" w Heluszu w 2009 r., w Więckowicach podczas Gminnych Zawodów Sportowo - Pożarniczych w 2012 r, pikniku "Z Konikiem Polskim" w Trzcinicy k. Jasła w 2013 r., podczas powiatowych obchodów Dnia Strażaka w Jarosławiu w 2014. W Izbie, między oknami, jest specjalne miejsce, gdzie na biurkach ułożone są tomy kroniki strażackiej, znajduje się wiele pozycji książkowych ściśle związanych z pożarnictwem, a także zbiór fotografii dokumentujących występy Zespołu "Florianki", działającego przy tej OSP, który od 2006 r. ubogaca uroczystości strażackie. W segregatorze ułożone są także dyplomy i listy gratulacyjne, zdobyte i otrzymane przez miejscowych druhów, w ilości 165 egzemplarzy.
Z.W.: - Kronika to jedno, ale prowadzi druh także inną Księgę.
J.P.: - Prowadzę również Księgę Pamiątkową, do której wpisują się osoby oraz wycieczki odwiedzające Dom Strażaka "Florian" w Chorzowie. Szczególnym zainteresowaniem cieszy się Izba Pamiątek Strażackich. Rocznie odwiedza ją sporo osób - dzieci, młodzieży i dorosłych. W mej pamięci utkwiło kilka nazwisk: Małgorzata Chomycz Wicewojewoda Podkarpacki, Bogdan Kuliga zastępca Podkarpackiego Komendanta Wojewódzkiego PSP, Janusz Gancarczyk Komendant Miejski PSP w Chorzowie śląskim, Janusz Konieczny wiceprezes Zarządu Głównego ZOSP RP , Wiesław Kubicki wiceprezes Zarządu Oddziału Wojewódzkiego ZOSP RP Woj. Podkarpackiego, Adam Szumełda - dyrektor Biura Terenowego ZOSP RP w Przemyślu, posłowie na Sejm RP - Mieczysław Kasprzak, Mieczysław Golba, Tomasz Kulesza, Jan Tomaka, Starosta i Wicestarosta Powiatu Jarosławskiego Jerzy Batycki i Józef Szkoła, profesor dr hab. Józef Półćwiartek z Uniwersytetu Rzeszowskiego z małżonką mgr Marią Śręk-Półćwiartek, profesor dr Jan Maciuch rodak z Pruchnika i wielu innych znamienitych gości.
Z.W.: - W latach 2007-2015 był druh Komendantem Gminnym ZOSP RP gminy Roźwienica. Obecnie jest członkiem Prezydium Zarządu Oddziału Powiatowego ZOSP RP w Jarosławiu. Ukończył druh wiele kursów i szkoleń z wynikiem bardzo dobrym. Nadal angażuje się druh mocno nie tylko w życie jednostki, ale też w promocję jej dobrego imienia poza granicami powiatu jarosławskiego.
J.P.: - Jestem organizatorem wielu zawodów, festynów, turniejów i manewrów strażackich. Jestem też długoletnim uczestnikiem zawodów sportowo-pożarniczych jako mechanik motopompy. Uczestniczyłem, jako dowódca drużyny, w sześciu edycjach Międzyregionalnych Pokazów i Zawodów i Zabytkowych Sikawek Konnych w Pielni i Rudawce Rymanowskiej. Ostatnie odbyły się w 2015 r. Z radością oglądam ogromne zdjęcie drużyny biorącej udział w tych zawodach, a znajduje się w świetlicy OSP nad kominkiem.
Tą świetlicę obejmuję "okiem serca". Znajduje się w niej m.in. sztandar jednostki, ułożone w segregatorach egzemplarze "Strażaka" od 2000 do 2015 r. Wcześniejsze, od 1986 r. r. zabezpieczone są w szafce. W kolejnej szafce na półkach znajduje się kolekcja strażackich kubków, obok niej na specjalnej podstawie kolekcja, licząca ponad 200 egz., starych strażackich kalendarzy. Przy nich na ścianie wiszą zdjęcia władz ZOSP RP, począwszy od prezesa Zarządu Głównego Waldemara Pawlaka, prezesa Zarządu Oddziału Wojewódzkiego Janusza Koniecznego, prezesa Zarządu Oddziału Powiatowego Stanisława Górskiego, aż do prezesa Zarządu Oddziału Gminnego ZOSP RP Tomasza Kotlińskiego.
Z.W.: - Za swoją działalność był druh wyróżniany.
J.P.: - Otrzymałem m.in. Brązowy Krzyż Zasługi, "Złoty Znak Związku OSP RP", złoty medal "Za Zasługi dla Pożarnictwa", Medal Honorowy im. Bolesława Chomicza", Medal Honorowy im. Józefa Tuliszkowskiego.
Z.W.: - Przed wizytą u druha w Domu Strażaka rozmawiałem z brygadierem Piotrem Białym Komendantem Powiatowym PSP w Jarosławiu, który jest bardzo zadowolony z działalności tej jedynej takiej w powiecie Izby. Podkreślił, że Izba pamięci to niezwykłe miejsce, które utrwala ślady przeszłości, a zgromadzone eksponaty i zdjęcia, medale, świadectwa ukończenia kursów, osobiste dokumenty przekazują kolejnym pokoleniom pamięć o istnieniu i funkcjonowaniu straży oraz o zasługach i dokonaniach osób ją tworzących. Zgadza się druh z tą opinią?
J.P..: - Jak najbardziej się zgadzam.
Z.W.: - Pozwoliłem sobie porozmawiać także z prezesem ZOP ZOSP RP w Jarosławiu Stanisławem Górskim. Powiedział, że jest druh człowiekiem skromnym, zdyscyplinowanym, koleżeńskim i odpowiedzialnym. Od młodzieńczych lat bardzo zaangażowanym w działalność społeczną, a swoją pracę wykonuje druh wzorowo. Co ważne - jednoczy druh ludzi różnych pokoleń, uczestniczy w życiu społecznym i kulturalnym w swojej miejscowości. W Domu Strażaka w Chorzowie "bije serce wsi", a druh jest gigantem nadziei, bowiem to, co udało mu się zgromadzić, daje nadzieję, że pamięć o działalności OSP nie przepadnie. Czy podziela druh tę ocenę?
J.P.: - Cieszę się, że jestem tak postrzegany. Skoro jestem przy głosie chciałbym serdecznie podziękować stałemu współpracownikowi czasopisma Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP "Strażak" druhowi Zdzisławowi za zainteresowanie Jednostką OSP w Chorzowie. Pańskie artykuły napisane w "Strażaku" czyta brać strażacka z całej Polski. A jest nas ponad 700 tysięcy druhen i druhów. Dziękuję również prezesowi Zarządu Oddziału Gminnego ZOSP RP, a zarazem wójtowi Gminy Roźwienica druhowi Tomaszowi Kotlińskiemu za bardzo dobrą współpracę, serdecznie dziękuję mojej żonie Irenie i synowi Marcinowi naczelnikowi i kierowcy OSP Chorzów za pomoc w prowadzeniu kroniki. To jest nasza wspólna praca.
Z.W..: - Czy jest druh szczęśliwy?
J.P.: - Pan Bóg daje mi siły do tego, bym mógł jeszcze zrobić coś dla przyszłych pokoleń. Mam pasję, która mnie pochłania. Marzę, o tym żebym jeszcze bardziej mógł wypełnić tę Izbę Pamiątek eksponatami i dokumentami świadczącymi o tym, jak kiedyś działała straż. Cieszę się, że przez prezentację eksponatów szerokiemu gronu odwiedzających, mogę rozsławiać Chorzów, gminę Roźwienicę, powiat jarosławski i województwo podkarpackie"
Z.W.: - Serdecznie dziękuję za poświęcony czas i niezwykłą rozmowę, życzę druhowi, aby życie nadal miało głęboki sens, aby pasje królowały przez cały czas, żeby nigdy nie brakło sił do tej pięknej i jakże bogatej społecznej działalności.
Co może zdziałać moc pasji pięknie widać na przykładzie druha Jana. Kilkadziesiąt lat spełniania marzeń sprawiło, że niemała remiza "pęka w szwach".
Zdjęcia autor
