Z Panem Zdzisławem Wójcikiem - emerytowanym strażakiem, zasłużonym Honorowym Dawcą Krwi, wolontariuszem Polskiego Czerwonego Krzyża, wicemistrzem Polski w promocji krwiodawstwa, współtwórcą 121 klubów HDK PCK, zapalonym fotografem, autorem ponad 1100 artykułów o różnej tematyce, obchodzącym 45-lecie swojej przygody z pożarnictwem - rozmawia Danuta Dobosz-Hawryluk.

Danuta Dobosz-Hawryluk: Kiedy zaczęła się Pana przygoda z pożarnictwem?
Zdzisław Wójcik: 3 września 1979 r. wstąpiłem w szeregi kadetów Szkoły Chorążych Pożarnictwa w Krakowie. Po dwóch latach edukacji rozpocząłem pracę w Komendzie Wojewódzkiej Straży Pożarnych w Przemyślu. Pełniłem służbę m.in. jako kierownik służby, zastępca dowódcy plutonu, zastępca komendanta rejonowego.
3 września 2024 r. minęło 45 lat mojej przygody z pożarnictwem. Od 1996 r. należę do OSP w Radymnie, gdzie mieszkam od 33 lat.
D.D-H:Kim chciał Pan zostać?
Z.W.: Jeszcze w podstawówce byłem świadkiem pożaru Domu Nauczyciela w Przemyślu, gdzie się urodziłem i mieszkałem 20 lat. Podziwiałem strażaków walczących z ogniem. Pomyślałem, że to może być praca, dzięki której będę mógł pomagać innym. Marzyłem o tym. Jak widać marzenia się spełniają.
D.D-H:Przez kilkanaście lat pełnił Pan funkcję rzecznika prasowego?
Z.W.:Tak. Przez 13 lat byłem rzecznikiem prasowym komendanta wojewódzkiego, a później komendanta miejskiego PSP w Przemyślu. W 2005 r. przeszedłem na emeryturę.
Wcześniej pełniąc służbę w podziale bojowym zdobyłem cenne doświadczenie, które procentowało później także podczas pracy w biurze. Interwencje i podejmowane działania, zwłaszcza podczas tych trudniejszych akcji, zostawiły ślad w pamięci.
DH.D-H:Kiedy Pan podzielił się cząstką siebie po raz pierwszy?
Z.W.:Pierwszy raz oddałem krew 30 listopada 1979 r. w SChP w Krakowie. Po przejściu na emeryturę przez kilka lat pełniłem funkcję przewodniczącego Rejonowej Rady HDK PCK w Przemyślu oraz sekretarza Podkarpackiego Zarządu Okręgowego PCK w Rzeszowie. Od 45 lat jestem wolontariuszem PCK i honorowym dawcą krwi. W tym czasie oddałem ponad 33 litry krwi. Za moim przykładem poszedł syn Michał i córka Katarzyna. Dzisiaj są Zasłużonymi HDK. W 2007 r. zostałem wicemistrzem Polski w promocji krwiodawstwa. Od 19 lat pełnię funkcję wiceprezesa Oddziału Rejonowego PCK w Jarosławiu.
D.D-H:1987 r. jest Pan prezesem "Płomyka"?
Z.W.:10 marca 1987 r. u nas w straży odbyło się spotkanie organizacyjno-założycielskie, na które przybyły panie z PCK w Przemyślu - Zdzisława Ramocka i Barbara Kurcz. Wówczas powstał klub HDK PCK "Płomyk" przy ówczesnej KWSP. Zostałem wybrany prezesem strażackiego klubu i funkcję tę pełnię do dzisiaj.
D.D-H:Kiedy zaczęła się Pana przygoda z zakładaniem klubów?
Z.W.:We wrześniu 2002 r. podczas I Podkarpackiej Pielgrzymki HDK PCK do Kalwarii Pacławskiej, modląc się przed obrazem Matki Bożej Kalwaryjskiej, przyszedł mi do głowy pomysł, co zrobić, aby uczcić 25-lecie pontyfikatu Jana Pawła II przypadające na rok 2003. Do akcji przekonałem panie Krystynę Lachowicz z PCK w Przemyślu i Ewę Załęską z PCK w Jarosławiu. W ciągu 3 lat utworzyliśmy 25 szkolnych klubów HDK PCK. Pierwszy powstał 16 października 2002 r. przy Zespole Szkół Technicznych w Przemyślu. Jubileuszowy, 25. został założony w Zespole Szkół Ekonomicznych w Jarosławiu 14 kwietnia 2005 r. Następnie dla uczczenia 85 lat życia świętego Jana Pawła II 28 stycznia 2012 r. przy OSP w Wielkich Oczach powstał 85. klub HDK PCK. Te 85 klubów, to taki pomnik, który pomaga także w codziennych zmaganiach chorym ludziom, potrzebującym niczym niezastąpionego leku.
Jadąc do Wielkich Oczu, pamiętam doskonale, że było wówczas minus 25 stopni Celsjusza. Zatrzymali mnie, do kontroli dokumentów, dwaj funkcjonariusze Straży Granicznej. Po kontroli pozwolili jechać dalej. Godzinę później powstał ten klub, którego członkiem był m.in. ówczesny Wójt Gminy Tomasz Lorenc.
D.D-H:Ile klubów Pan założył do dzisiaj?
Z.W.: Od 16 października 2002 r. z pomocą Bożą i dobrych ludzi współtworzyłem bądź założyłem 121 klubów HDK PCK na terenie województwa podkarpackiego. Założenie klubu w większości poprzedzało jedno lub kilka spotkań. Od 2002 r. zachęciłem do krwiodawstwa około 10 tysięcy osób.
W czasie kilkudziesięciu pielgrzymek HDK do Częstochowy, Kalwarii Pacławskiej i Niepokalanowa, w których uczestniczyłem z rodziną, dziękowałem Matce Bożej i Jej Synowi za wyjazdy, związane z zakładaniem klubów oraz szczęśliwe powroty do domu. Do 2005 r. kluby zakładałem na urlopie, później na emeryturze. Łącznie na terenie województwa podkarpackiego przejechałem w tym celu prywatnym samochodem ponad 20 tysięcy kilometrów. Każdy nowy klub, na swój sposób, mnie kształtował. Wzmacniał wiarę, że to co robię, jest dobre i potrzebne. Gdyby nie wiara w pomoc Bożą i dobrych ludzi, których Pan stawiał na mojej drodze, nie byłoby ich tyle. Bóg dodawał mi sił, odwagi, otuchy, napełniał ufnością i pokojem. To był kolejny etap w moim życiu, bogaty w przygody i spotkania z wieloma dobrymi ludźmi, służącymi pomocą. To doświadczenie pozwoliło mi zobaczyć, że wystarczy tylko zaufać Panu i zrobić pierwszy krok, a On sam zatroszczy się o resztę. Bardzo ważne jest dla mnie, aby Bóg był obecny w mojej posłudze. Gdy o to proszę to On przenika wszystko, co robię. Jest ogromna różnica między robieniem czegoś swoimi siłami, a robieniem tego mocą Boga, który w nas działa. To Bóg i rodzina dają mi siłę, dlatego nie wyobrażam sobie mojego skutecznego działania w każdej dziedzinie bez takiego wsparcia. Podczas akcji zakładania klubów współpracowałem z wieloma ludźmi wielkiego serca, bez których życzliwości i wsparcia realizacja tego dzieła nie byłaby możliwa. Serdecznie wszystkim za wszystko dziękuję.
D.D-H:Wiem, że ma Pan różne pasje...
Z.W.:Pasja jest kluczem otwierającym drzwi do radości. Moje pasje to m.in. pisanie, fotografowanie, kronikarstwo. Od 17 lat mam znaczący udział w redagowaniu strony Internetowej KM PSP w Przemyślu, w szczególności działu - HDK PCK, również od 17 lat także strony Oddziału Rejonowego PCK w Jarosławiu. Od 15 lat współpracuję z Regionalnym Serwisem Informacyjnym - www.przemyskie.info
Od 1992 r. napisałem ponad 1100 artykułów na temat OSP, PSP, ruchów i stowarzyszeń katolickich, honorowego krwiodawstwa, transplantacji, dawstwa szpiku kostnego.
Od 1999 r. jestem autorem zdjęć wykonywanych podczas uroczystości strażackich na terenie województwa podkarpackiego. Ciekawym doświadczeniem było m.in. fotografowanie galopujących koni, które ciągnęły zabytkowe sikawki, kierowane przez strażaków ochotników. Obsługiwałem Zawody Zabytkowych Sikawek Konnych organizowane m.in. w Pielni, Rudawce Rymanowskiej. Ostatnio 7 lipca 2024 r. w Zarzeczu koło Przeworska.
W latach 1996-2003 współtworzyłem Kronikę działalności przemyskich strażaków. W latach 2007-2012 prowadziłem Kronikę Budowy Kościoła w Radymnie składającą się z 6 tomów.
Od 2002 r. prowadzę Kronikę Klubów HDK PCK (5 tomów), która zawiera zdjęcia i informacje dot. powstania wszystkich klubów.
W latach 2002-2005 współpracowałem z czasopismem Komendy Wojewódzkiej PSP w Rzeszowie pt. "Strażak Podkarpacki", gdzie ukazały się 102 moje artykuły, w tym 41 promujących dawstwo krwi.
D.D-H: Proszę przybliżyć Czytelnikom inne cenne inicjatywy.
Z.W.: Od 2004 r. promuję dawstwo organów. Podczas spotkań z młodzieżą z przemyskich i jarosławskich szkół oraz z dorosłymi z całego województwa podkarpackiego, przybliżając te zagadnienia, przekazałem ponad 8 tysięcy "Oświadczeń woli". Moje wypełnione oświadczenie noszę przy sobie. Musimy pamiętać, że słowa pouczają, przykłady pociągają.
Bardzo dziękuję Pani Agnieszce Żmijewskiej i Pani Elżbiecie Starzak za owocną współpracę. 6 października 2023 r. w auli PANS w Jarosławiu uczestniczyłem w Powiatowej Konferencji "Przeszczepianie narządów - darem życia". Wcześniej uczestniczyłem w podobnych konferencjach w Krośnie i Iwoniczu Zdroju. Jestem przekonany, że winniśmy rozmawiać na te tematy nie tylko podczas konferencji, ale także spotkań towarzyskich czy rodzinnych.
W latach 2010-2011, wspierając Fundację DKMS, współpracując z Renatą Rafą i Rafałem Młodzikowskim, byłem lokalnym organizatorem trzech akcji rejestracji potencjalnych dawców szpiku kostnego w Przemyślu - w Starostwie Powiatowym, WSPiA, NKJO. Wszystkie obsługiwałem też pod względem medialnym.
Dużo czasu poświęcam na własną edukację oraz dzielenie się zdobytym doświadczeniem. W ostatnich 15 latach uczestniczyłem w 18 konferencjach naukowo-szkoleniowych, sympozjach, seminariach, warsztatach. Podczas 6 takich spotkań, m.in. w Krasiczynie, Przemyślu, Radymnie i 3 razy w Jarosławiu, miałem swoje wystąpienia.
W ostatnich 24 latach wygłosiłem blisko 300 pogadanek dla dzieci, młodzieży i dorosłych z powiatów przemyskiego, jarosławskiego i lubaczowskiego nt. bezpieczeństwa pożarowego i krwiodawstwa. Tylko od stycznia do czerwca 2024 r. przeprowadziłem 14 takich spotkań.
Od 2000 r. współpracuję z Grupą Ratownictwa PCK "Przemyśl". Przez ten czas zawsze mogłem liczyć na szefa grupy Łukasza Szarugę, który sprawiał, że młodzi ratownicy z radością uczestniczyli ze mną w spotkaniach z dziećmi leczonymi w Wojewódzkim Szpitalu im. św. o. Pio w Przemyślu. Ostatnie takie spotkania odbyły się w lutym z okazji Światowego Dnia Chorego oraz w maju 2024 r.
Przez ostatnie 24 lata odwiedziłem wraz z koleżankami i kolegami z "Płomyka" rotacyjnie kilkadziesiąt placówek opiekuńczo-wychowawczych wygłaszając pogadanki na tematy jak wyżej oraz przekazując podopiecznym 5 200 czekolad, otrzymanych po oddaniu krwi przez "Płomykowców". Pamiętajmy - można wiele dać nawet nic nie dając, tylko własny przykład.
D.D-H: Jest Pan osobą, która swoją energią i zapałem mogłaby obdzielić nawet kilkanaście osób... Czego Panu życzyć?
Z.W.: "Tylko miłość jest siłą twórczą, a miłość polega na darze z siebie" - mówił św. o. Maksymilian Maria Kolbe, patron krwiodawców w Polsce. Moim marzeniem jest, aby z pomocą Bożą i dobrych ludzi, których nie brakuje, jak najwierniej wypełniać swoje powołanie. Życzę ludziom, aby odnaleźli swoją życiową pasję, jeśli tego jeszcze nie zrobili i dzięki niej byli szczęśliwi i spełnieni.
D.D-H: Dziękuję Panu za rozmowę. Życzę wytrwałości w dobrych działaniach oraz czerpania radości z tej posługi.

Zdjęcia pochodzą z archiwum Pana Zdzisława Wójcika