Data: 30-12-2022

Z miłości do małej ojczyzny

Z Panem Bogdanem Świdrem prezesem Stowarzyszenia Rozwoju Gminy Radymno "PRO PATRIA" w Sośnicy, byłym komendantem gminnym ZOSP RP w Radymnie, byłym prezesem OSP w Sośnicy, byłym prezesem Stowarzyszenia Orkiestry Dętej, byłym prezesem Klubu Sportowego "Strażak" Sośnica, właścicielem firmy "ENERGO-BUD" rozmawia Zdzisław Wójcik.

Z.W.: Jesteście grupą zapaleńców, których połączyła wspólna pasja, miłość do małej ojczyzny - Sośnicy, miejscowości, której jest Pan mieszkańcem, znajdującej się w gminie Radymno w powiecie jarosławskim.

B.Ś.:
Zacznę może od tego, że Sośnica, to moje całe życie. W tej miejscowości przyszło mi przyjść na świat, zdobywać wiedzę w szkole podstawowej, by w dorosłym życiu pełnić wiele funkcji społecznych. Jedną z nich jest kierowanie Stowarzyszeniem Rozwoju Gminy Radymno "Pro Patria", a raczej współdziałanie z wieloma ludźmi związanymi z Sośnicą, którzy, tak jak ja, chcieli coś w niej zmienić na lepsze. Głównym celem naszego Stowarzyszenia jest przede wszystkim zachowanie dorobku kulturowego naszych poprzedników, mieszkających na pograniczu różnych kultur i budowanie na tych fundamentach świadomości lokalnego Polaka, otwartego na różnorodność kulturową, ciekawego świata, będącego przede wszystkim członkiem Unii Europejskiej.

Z.W.: Kiedy powstało Stowarzyszenie?

B.Ś.:
Stowarzyszenie powstało na przełomie lat 2008/2009 z inicjatywy grupy mieszkańców na czele z ówczesnym wójtem gminy Radymno Stanisławem Ślęzakiem. Pierwszym prezesem został pan Jerzy Solecki. Już jesienią 2008 r. członkowie zawiązali komitet obchodów 600-lecia wsi Sośnica. Na czele komitetu stanął Stanisław Ślęzak. Postanowiono tę rocznicę upamiętnić pomnikiem. Powstał on w czynie społecznym. Uroczystego odsłonięcia dokonano 5 lipca 2009 r. podczas obchodów rocznicowych. Lokalizacja też nie była przypadkowa, a mianowicie koło drogi prowadzącej do ruin zamku Korniaktów w Sośnicy. Dzięki przychylności władz gminnych prawo do użytkowania terenu, na którym zlokalizowane są ruiny, przypadło Stowarzyszeniu od 24 maja 2010 roku. Przyjęto teren o powierzchni ponad 4 hektarów, na którym znajdują się ruiny zamku, trzy stawy, budynek gospodarczy po byłej fermie drobiu. W jednym ze stawów znajduje się unikat przyrodniczy, tj. kotewka orzech wodny, objęty ochroną przyrodniczo-krajobrazową. Większość terenu wraz z ruinami zamku jest pod ochroną konserwatora zabytków.

Z.W.: Co było dla Was priorytetem?

B.Ś.:
Priorytetem Stowarzyszenia stało się zaktywizowanie lokalnej społeczności wokół spraw dla niej istotnych ze względu na zachowanie tożsamości, takich jak m. in. niedopuszczenie do dalszej dewastacji pozostałości historycznych ruin i ich zabezpieczenie, a także zagospodarowanie w sposób planowy użyczonego terenu. W porozumieniu z  Politechniką Rzeszowską opracowano projekt na zagospodarowanie, który jest w posiadaniu Stowarzyszenia od 2014 r. Przygotowana koncepcja projektu zakłada nadanie przedmiotowemu terenowi walorów estetycznych oraz użytkowych. Rozpoczęto prace umożliwiające utrzymanie terenu w należyty sposób, a jest on niemały, bo liczy niemal 40 tys. metrów kwadratowych, w tym stawy zajmują powierzchnię około 17,5 tys. metrów kwadratowych. Wymaga to ogromnego wysiłku, tym bardziej, że przejęty teren był w dużej mierze zaniedbany, a w przypadku ruin zamku, zdewastowany. Ogromnym nakładem pracy członków Stowarzyszenia odremontowano budynek gospodarczy i wykonano projekt jego przebudowy na cele administracyjno-gospodarcze, oczyszczono teren i zasadzono ponad 2 500 szt. krzewów i drzew pod przyszły park. Przywrócono zarys i powierzchnię poprzednią  stawów, przycięto drzewostan, a uschnięte sztuki usunięto. Oznakowano tablicami teren. Najbardziej niebezpieczne miejsca ogrodzono siatką. Dzięki wybudowaniu altan i miejsc do grillowania poszerzono możliwość czynnego wypoczynku dla mieszkańców oraz turystów. Zarybiono stawy i urządzono stanowiska oraz pomosty do wędkowania dla dorosłych, jak
i najmłodszych. Wykonano i ustawiono tablicę informacyjną o historii sośnickiego zamku. Uzyskano wytyczne od konserwatora zabytków i gminy
o sposobie prowadzenia prac zabezpieczających na ruinach zamku i w terenie. Chciałbym tutaj podkreślić, że bez tytanicznej pracy mieszkańców, członków Stowarzyszenia i licznej grupy sympatyków nie udałoby się tego osiągnąć. Każdy, kto posiadał potrzebne umiejętności np. budowlane, prywatny sprzęt, mógł się wykazać na rzecz sośnickiej wspólnoty. W upiększenie terenu inwestowane były również pieniądze ze składek, czy otrzymane z darowizn. Nie zliczę przy tym ile roboczo godzin przepracowali pracownicy mojej firmy, czy choćby rodziny Kunyszów, by to co teraz służy nam wszystkim wyglądało tak okazale, jak wygląda.

Z.W.: W 2019 r. obchodziliście piękny jubileusz.

B.Ś.:
Tak, to było wzruszające wydarzenie, które wpisało się w istotne uroczystości państwowe. Obchodziliśmy bowiem 10-lecie powstania Stowarzyszenia, 100-lecie odzyskania niepodległości przez Polskę oraz obchody 30-tej rocznicy pierwszych wolnych wyborów. Świętowanie wraz
z zaproszonymi gośćmi i mieszkańcami Sośnicy przypadło na 5 października 2019 r. Uroczystość rozpoczęła się w kościele parafialnym pw. św. Antoniego
w Sośnicy Mszą św., której przewodniczył ks. Adam Dziadowicz. Podczas Mszy św. proboszcz podziękował członkom Stowarzyszenia za to, co już udało się z pomocą Bożą i dobrych ludzi zrealizować oraz życzył dalszej owocnej działalności. Po Mszy św. przeszliśmy na teren ruin zamku w Sośnicy, którym Stowarzyszenie zarządza. Tu dokonano odsłonięcia i poświęcenia pomnika
z okazji 100-lecia odzyskania niepodległości, 30-tej rocznicy pierwszych wolnych wyborów oraz 10-lecia działalności Stowarzyszenia.  Przy pomniku Strzelecka Sekcja Czarnoprochowa KS KOPERNIK LOK w Przemyślu oddała salwę honorową. Z kolei Jednostka Strzelecka 2025 z Jarosławia wykonała pokaz taktyczny. Historię Stowarzyszenia przybliżyła wiceprezes zarządu Stowarzyszenia, pani Agnieszka Durbajło. Następnie na scenie uczniowie Szkoły Podstawowej w Sośnicy zaprezentowali występ artystyczny, przybliżając historię miejscowości i zamku Korniaktów.

Z.W.: Proszę przybliżyć Czytelnikom historię zamku w Sośnicy.

B.Ś.:
Porosłe trawą ruiny dla obcych stanowiły tajemnicę. Dzięki staraniom Stowarzyszenia postawiono obok nich tablicę z informacją, że są pozostałością warowni, którą blisko 500 lat temu kazała w zakolu Sanu wybudować królowa, która przybyła do nas z samych Włoch. Miejsce doskonale się do tego nadawało. W pobliżu płynął San. Z uzyskanych informacji wiemy, że za sprawą działań władz austriackich koryto rzeki zmieniło bieg dopiero w XIX wieku, więc przed tymi działaniami warownia była otoczona wodą. O tych i innych ważnych dla miejscowości wydarzeniach można przeczytać w zbiorowej pracy, która ukazała się dzięki zaangażowaniu gminy Radymno i Stowarzyszenia w 2009 roku pod wymownym tytułem "Dla pamięci 600-lecia Sośnicy". Źródła podają, że zamek obronny powstał na początku XVI w. na polecenie samej królowej Bony Sforzy, żony króla Zygmunta I, która w późniejszym czasie odwiedzała warownię, docierając tu Wisłą i Sanem. Co w tym czasie było niezwykle istotne, ten szlak wodny umożliwiał transport towarów, w tym bezcenną na owe czasy sól. W cieniu zamku powstał więc skład solny, co czyniło miejscowość ważnym punktem na szlakach handlowych. Ten atut zapewne sprawił, że w 1597 r. klucz sośnicki kupił Konstanty Korniakt, bogaty kupiec i celnik królewski ziem ruskich. Z pochodzenia Grek. Co było dalej,warto dowiedzieć się na miejscu, do czego zachęcamy wszystkich, dla których lokalna historia jest godna uwagi.

Z.W.: Działalność Stowarzyszenia jest bardzo szeroka.

B.Ś.:
Stowarzyszenie organizuje imprezy okolicznościowe, jak rocznice świąt narodowych, świąt kościelnych oraz imprezy rozrywkowe, jak np. festyny. Warto w tym miejscu raz jeszcze przypomnieć, że w ramach dokonań literacko-historycznych zespół redakcyjny złożony z członków stowarzyszenia, którego pracami kierowali Zygmunt Marciak oraz Jacek Makowiecki, opracował i wydał przywołany wcześniej zarys historii wsi Sośnica pt.: "Dla pamięci 600-lecia Sośnicy". Autorami tekstów byli: ks. Adam Dziadowicz, ks. dr Henryk Hazik, Jacek Makowiecki, Zygmunt Marciak, Marta Mrozek, Stefan Petynia, Ewa Pych, Jerzy Solecki, Stanisław Ślęzak. Ze względu na duże zainteresowanie publikacją oraz wyczerpanie nakładu przymierzamy się do dodruku, by ciekawa historia naszej miejscowości fascynowała nie tylko nas, ale także turystów.
Wspomagamy też rozwój lokalnej wspólnoty oraz otwieramy jej nowe możliwości nawiązywania relacji z innymi społecznościami. Staramy się współpracować z tymi, którzy także mają dobro wspólne na pierwszym miejscu. Jako ludzie związani z Gminą Radymno, współpracujemy z licznymi instytucjami i organizacjami, realizując liczne przedsięwzięcia. Łączą nas wspólne cele m. in. z: Domem Pomocy Społecznej, Szkołą Podstawowa im. kpt. Władysława Ważnego w Sośnicy, Orkiestrą Dętą OSP w Sośnicy, Ochotniczą Strażą Pożarną, Zakładem Eksploatacji Kruszywa KRUSZGEO S.A.
Przywołam w tym miejscu wydarzenie z zeszłego roku. Byliśmy niezwykle szczęśliwi, że naszemu Stowarzyszeniu, po wielu staraniach udało się 18 lipca 2021 r. na terenie ruin zamku w Sośnicy zorganizować II Podkarpacki Festiwal Kresowych Produktów Tradycyjnych i Regionalnych "Smaki Pogranicza" 2021, pod patronatem Marszałka Województwa Podkarpackiego
i Wójta Gminy Radymno. Wspomnę jedynie, że o miano autora najsmaczniejszej potrawy walczyło 21 kół gospodyń wiejskich, stowarzyszeń
i instytucji. Rywalizacje kulinarne udało się okrasić dodatkowo koncertem Sośnickiej Orkiestry Dętej OSP oraz występem Zespołu Pieśni i Tańca "Ostrowiacy" w Ostrowa. Oprócz tego na młodszą i starszą publiczność czekały pokazy broni białej i palnej oraz dmuchańce.
Staramy się także uczestniczyć w ważnych lokalnych uroczystościach, które pielęgnują istotne postaci związane z Sośnicą. Jako zaproszeni goście 26 września 2021 r. byliśmy świadkami przyjęcia sztandaru i nadania imienia kpt. Władysława Ważnego Szkole Podstawowej w Sośnicy. Podczas ceremonii odsłonięto także m.in. pamiątkowy mural wykonany w ramach projektu Ministerstwa Obrony Narodowej "MUR, ALE historia Wojska Polskiego". Co istotne patronem szkoły został kpt. Władysław Ważny, bohater II wojny światowej, który tuż przed jej wybuchem kierował szkołą.

Z.W.: Na ilu osobach opiera się ten ogrom prac organizacyjnych i nie tylko, bo wymienił Pan wcześniej zakres prac fizycznych, które udało się wykonać?

B.Ś.:
Obecnie Stowarzyszenie liczy 36 osób, a w skład zarządu wchodzą: Bogdan Świder - prezes, Agnieszka Durbajło - zastępca prezesa, Witold Kunysz - zastępca prezesa, Krzysztof Kunysz - sekretarz, Anna Foremny - skarbnik, Bogusław Sobolewski - członek, Witold Durbajło - członek. Prezesem honorowym jest inicjator powołania Stowarzyszenia, dziś już nieżyjący Stanisław Ślęzak. Jest też duża grupa ludzi życzliwych, którzy wspierają nas w różnych obszarach.

Z.W.: Jakie macie plany na przyszłość?

B.Ś.:
Sośnica i jej położenie w dolinie Sanu, daje wyjątkową możliwość organizowania wypoczynku nie tylko dla społeczności Gminy Radymno, ale także dla turystów, w tym osób niepełnosprawnych. Stowarzyszenie dzięki poczynionym już inwestycjom ma możliwość zapewnienia wypoczynku na stawach przyzamkowych z możliwością łowienia ryb, grillowania, organizowania imprez plenerowych. Planujemy odtworzyć ogrody przyzamkowe w historycznie uzasadnionych granicach oraz realizować cyklicznie imprezy o charakterze kulturalno-rekreacyjnym. Wszystkich zainteresowanych zapraszamy do współpracy. Chętnych godnie przywitamy wśród członków Stowarzyszenia Rozwoju Gminy Radymno "PRO PATRIA" w Sośnicy. Ciekawych świata, zachęcamy do odwiedzenia uroczego miejsca, jakim jest Sośnica, pełnego przyrodniczych ciekawostek i historycznych niespodzianek.

Z.W.: Czego Wam życzyć?

B.Ś.:
W obecnych czasach trzeba życzyć sobie chyba przede wszystkim spokoju, gdy patrzymy na niepokojące wydarzenia zza naszej wschodniej granicy; życzliwości, gdyż ona jest fundamentem pozytywnych działań oraz ciągłej woli do pracy na rzecz społeczności lokalnej, czyli nas wszystkich.

Dziękuję za rozmowę.

Zdjęcia archiwum prezesa Stowarzyszenia.


NAJNOWSZE
Podzielili się...
17 września w Zespole Szkół Budowlanych i...
30. Jubileuszowe...
17 października zapraszamy do Centrum Kulturalnego w...
Bieg Wyganiamy Raka po...
To była inicjatywa nieodżałowanego dra Jana...
"Stan umysłu" -...
Zapraszamy na 11 października 2024 r. godz. 18.00 na...
Jubileusz 70 - lecia...
Zespół Państwowych Szkół Muzycznych im. Artura...


NAJPOPULARNIEJSZE
*Dzień Strażaka* w...
Piątek 5 maja 2017 był szczególnym dniem dla...
Bryg. Daniel Dryniak...
28 kwietnia, tuż po godzinie 13. w Sali Obrad Urzędu...
Spotkanie w PWSW
24 kwietnia 2017 r., na zaproszenie samorządu...
Dar serca
Podzielili się wiedzą, doświadczeniem i...
Noc Muzeów 2017 w...
Serdecznie zapraszamy na Noc Muzeów, która odbędzie...
arrow_upward